Eski toplum içinde bir tür yiyecek paylaşımının, hiç olmazsa erkek ve dişi cins arasında, birincilerin et, ikincilerin ot-kök yemeleri biçiminde gerçekleştiğine ilişkin tezler ve bulgular uzmanlarca çok önceden ileri sürülmüştü. ABD'li bayan Evelyn Reed'in yaygın bir gerçekliğe dayanarak yinelediği, eski toplumlarda kadın ve erkek sofra ayırımı olgusu doğru olmakla birlikte, bu ayırımda kadın cinsine yönelik genel bir et yeme yasağı bulunduğunu öne sürmesi yanlıştı. Eski insan toplumuna ilişkin genel olan yasa, toplum birimler içinde ve aralarında yiyecek ve dolayısıyla sofra ayırımının bulunuyor olmasıdır.
Bütün toplumlarda bulunan kutsal yiyecekler yasaktan doğar ve kendisini "helal" ile tamamlar. Bu bakımdan tarihteki bütün kutsallıkların öteki yüzünde yasak, yasakların bu yüzünde de kutsallık bulunur. Eski topluluklarda bazı yiyecekler bütünüyle yasak olmasına karşılık, yalnızca bazı hallerde, bazı gün veya aylarda yenilmeleri yasak olan yiyecekler olduğu gibi, kutsal ve dolayısıyla yasak olan yiyeceklerden bazılarının yılın belirli gün veya dönemlerinde yenilmesinin "güç" verdiğini ve yasağın geçici olarak kalktığını görüyoruz.
Oruç kurumu, İslam dışında, öteki dinlerde de olduğu gibi, üç büyük dinle ilişkisiz eski toplumların tümünde yasakların sembolikleşmesine bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Bir başka yönden, Homeros destanında, ölü yakının, cenaze töreni sonuna değin, yeme, içme ve uyuma, hatta cinsel ilişki yasağına bağlı kaldığını görürüz. Patraklos'un yasının tutulduğu dönemde Aşil'in ulu anası tanrıça Thetis oğlunun yanına oturup, eliyle onu okşamış , diller dökmüştü : “Yavrum benim, demişti, ne zamana dek yiyeceksin içini, yemeyi içmeyi unutup, ağlaya sızlaya ? Bir kadınla sarmaş dolaş olmak iyi şey, neden bundan yoksun ediyorsun kendini ?”
Eski toplumlara doğru gidildikçe, yasak olarak oruçların arttığı da görülür.
https://www.facebook.com/media/set/set=a.542175442484430.1073741834.244601975575113&type=3
http://
Eski toplumsal kurumlar değişmez özellikler toplamı olarak şekillenmedikleri için, her durumda, sabit biçim ve anlam içeriyor olarak kalmazlar. Onları vareden ilişkilerin geçirecekleri değişikliklere paralel olarak, dönüşür, belki yiter, bozulur, karmaşıklaşır, yeni koşullara bir şekilde tutunmuş olarak yola devam edip bize ulaşırlar. Bozulmuş anlam ve biçimler üzerinden, eski ilişkilerin görüntüsünü yeniden oluştururken, varolan haliyle bir kurumu almak,onu parçalara ayırmak,ilk biçimini,sonraki ekleme veya çıkarma öğelerini saptamak, değişim surecini izlemek gerekir.
Toplumsal kurumların geçirdiği değişim sürecine ait bir örneği,oruç ibadeti ile ilgili olarak, Kuran'da buluyoruz.Muhammed orada söyle diyordu:
« Oruç gecesinde kadınlarınıza yaklaşmak size helal kılındı.... Allah (Ramazan gecelerinde hanımlarınıza yaklaşarak) kendinize zulmetmekte olduğunuzu bildi de tövbenizi kabul edip sizi affetti. Artık eşlerinize yaklaşın ve Allah'ın sizin için yazıp takdir etmiş olduğu şeyi arayın.»
Burada, kuralları gözlerimizin önünde değiştirilen bir oruç kurumuyla karşı karşıyayız. Anlatımdan anlaşılıyor ki, önceki Ramazanlarda bu ibadet, sadece, gündüz yiyecek-içecek yasağı ile sınırlı bir edim değildi; Ramazan dönemi boyunca, gündüz ve gece, kesin bir cinsel ilişki yasağı da uygulanıyordu.
Eski toplumun 'yeme-içme' ile 'cinsel ilişki' arasında hep kuruyor olduğu bu bağlantıyı ölüm-yas dönemi törenlerinde de ele almıştık. Böylece, bir yandan yeme-içme ile cinsel ilişki yasaklarının; öte yandan uyuma, yıkanma, saç-sakal, tırnak kesme, yüksek sesle konuşma gibi yasakların buluştuğu eski toplumun geniş kutsallık meydanına ulaşırız. Toplumsal kurumlar arasındaki bağlantıları önemsemeyen, hatta yoksayan sosyoloji ekollerinin öğretilerini aşmayı gerektiren bu noktada; eski yasakların tanımlayabileceği bir toplum biçimini ve onun ilişkilerini tarihte var olduğu haliyle tanıma olanağının kapısı da aralanmış olur.
Belirli bir takvim çerçevesinde, bir takım yiyeceklerin yeme ve içiminin yasaklanmasına , cinsel ilişki yasağı, saç-sakal kesim yasağı vb. olarak, daha önce “Ölüm Kültü ve Yas Dönemi” yasakları arasında rastlamıştık.
Bu özellikleriyle 'oruç',sadece Müslümanlara değil,diğer iki din mensuplarına ve hatta bütün eski topluma ait bir kurumdur.
Oruç kurumunun temeli olarak “Nefis kontrolü”, “açın halinden anlama” vb. gibi gerekçeler, elbette, bizim tarihteki sosyal konuları açıklama tarzımıza ait değildir, çünkü eski toplumun davranışlarına yön verenler bu motifler değildi, olamazdı da. Bu tür açıklamaları, ‘Aydınlanmacılığıyla’ ve esrarsız-şarapsız bir Bektaşiliğin var olamayacağını bile görmeden, Haşhaşi dinsel topluluğuna Haşhaş içimini yakıştıramayan “din eleştiri”lerini ‘bilim’ diye hazırlayan ; “ oruç ayı ,nefsimizi de eğitme vesilesi diye bilinir” şeklinde İslama ‘yakınlaşan’ türde yazılar yazan bay Server Tanilli’ler yapsın. (“Hoş geldin, ey şehr-i ramazan)
Eski Ahit'in 'yaratılışı’nda, “6 gün çalışan” ve ‘yaratma’ işiyle uğraşan Tanrı, “7. günü”nü tamamen 'dinlenmeye' ayırmıştı. Evreni, Yer’leri, Gökleri, Hayvanları, Yeşillik ve İnsan’ı yaratma gücü de olsa, demek Tanrı yine de ‘dinlenme’ ihtiyacı duymuştu.
Tanrının ‘dinlenme’ye ihtiyacı olup olmadığı ayrı bir
husus…Fakat görmüştük ki,bu ‘dinlenme’ geleneğini İnsanoğlu da alıp,Cuma’yı İslam’da,Cumartesi’yi Musevilikte,Pazar’ı Hiristiyanlıkta uygulamakta duraksamamıştır.
Gelgelelim, Musevi 'dinlenme' günü, aslında hiç de
dinlenme günü değildi: Tersine, Yememe, Ateş yakmama günü idi. Bu dinlenme gününde Museviler aç kalıyor ve sadece ağlıyorlar, ibadet ediyorlardı!
Öyleki Musa’nın Tanrısı, 'Dinlenme gününde çalışanı öldürün!’ diye özel bir emir bile vermişti.
Doğal olarak bu 'çalışmama' günü, aslında 'yememe', Oruç günü, ayin yapma, ağlama, üzüntü günü idi.
Bu 'yememe' günü, İslamda Cuma, Musevilikte, Cumartesi, Hıristiyanlıkta Pazar olarak genelleşmiştir ama,eğer kaybolmamış olsa idi, haftanın 7 gününün, farklı toplum birimlerce, seçilmiş ‘dinlenme’ günlerine ait olacağını görebilecektik. Yine de Hiristiyanlığın bazı kolları içinde, Cuma, Cumartesi ve Pazar dışında farklı günlerine ait kutsiyet bulunduğunu ve o günlerde özellikle seçilmiş bazı yiyecekleri yememe yasakları kalıntıları bulunduğunu biliyoruz.
Demek ki, bu dinlenme günü, tanrısal yaratılışa katılan 7 farklı toplum birimin bulunduğu bir dönemden kalmaydı ve eski toplumun ‘yaratış’ları, toplum birimler arasında karşılıklı insan kurbanların yenilmesi töreniyle gerçekleştiği için, her gün bir toplum birim öteki topluluklara kendi insan kurbanlarını sunuyordu.
Buna karşılık o gün, kendi topluluğu için, kendi topluluk üyelerinin etinin yenmesini, kanının içilmesini yasaklıyordu. Hatta öteki toplum birimlerden aldığı kadınlarıyla bile cinsel ilişkiyi yasaklıyor, tam
bir içe kapanma ve kurban verdiği üyeler için ağıt, af, diliyordu.
Eski toplumun, bu tür değerleri, genelleştiği ölçüde, belirli peryotlara bağlı olarak oruç kurumu sistemleşmeye başlamış görünüyor.
Bir aylık oruç, muhtemelen,12 toplum birimli topluluk
düzenlerinin, bunu, daha sonra musevi, alevi, isacı geleneklerde göreceğiz,bir kalıntısı olmalıdır. Çok somut olarak, Musacı Kudüs tapınak düzeninde, bu tapınağın yiyecek-içecek gereksiniminin, aylık devr-i daim düzeniyle çözüldüğünü biliyoruz.Her ay,bu tapınağın ihtiyaçı bu “12 oğul” topluluktan birisi tarafından sağlanıyordu.Anlıyoruz ki, bu bir aylık periyotta, oraya sunulan insan, çocuk kurbanları bu somut topluluk sağlıyordu. Bu topluluğun, o esnada tapınağa kurban sunan olması, sunulanı da doğal olarak kendisinin yememesi kuralına yol açmaktaydı. Şimdi bile, Türkiye'de "Kürt getirdiğinden yemez!" biçimli bir söz olduğunu biliyoruz. Bu topluluklar “getirdiklerinden yemeyen”ler idi. Bunun başka örneklerini, 'kutsal yaşam yiyecek-içeceği' ve 'ölüm içecek-yiyeceği' bağıntısında kısmen görmüştük.
İnsan kurban döneminden, Bitki-Hayvan toteme geçişle birlikte, yeme-içme yasağı, her topluluğu temsil eden hayvan-bitkilerin yenilme yasağı halini alarak devam etmiştir.
Bay Hilmi Ömer, oruç kurumu, “vücutları mukaddes yemeğe hazırlamak için” oluşmuş...
şeklinde göstermekteydi. Bu tanımlama biçimi açıklanmaya muhtaçtır.
Bay H. Ömer’in oruç kurumunu nasıl değerlendirdiğinden bağımsız olarak, bütün
topluluklarda değişik zamanlarda, bir veya birkaç şeyi yeme veya içme yasağı bulunduğunu
biliyoruz. Kutsal dinlerin oruç’u, yeme, içme ve cinsel ilişki yasaklarının zamanla sembolik
olarak belli dönemlerde toparlanmış olmasından başka bir şey değildir. Oruç, ‘diyet’ veya
‘vücut sağlığı’na bağlı olarak ortaya çıkmamıştır.
Babil döneminden kalma bir tablette, ayın 7'nci, 14'üncü, 2l'inci ve 28’inci günleri Museviliğin
Kutsal Cumartesi’sini andıran tarzda bir ‘kötü gün’ tanımlaması ve bu güne ilişkin kurallar
aktarılmaktaydı:
“Halkın Ra-Ba’sı ‘Kötü Gün’de
Ateşte kızartılan et yemeyecek,
Elbisesini değiştirmeyecek,
Beyaz elbise giymeyecek,
Tanrıya adak sunmayacak,
Kıral atlı arabasına binmeyecek,
Bağırarak konuşmayacak,
Müneccim kutsal mekanda beddua etmeyecek.
Hekim hastasına el sürmeyecek.
Bir kötülük dilemek ve yapmak yasaktır.
Gece olunca, kıral, tanrılara, dilediği kadar adak-kurban sunacak.”
(P. E. DHORME . Choix de textes religieux Assyro-Babyloniens. 1906-Paris, Pages:380-381)
Babil dönemine ait bir başka tablette de şunlar yazılıydı:
“Šamaš’ın tapınağında;
Tanrı Šaggan’a koyun (eti) sunulmayacak.
Sin’in tapınağında;
Tanrı Harru’ya inek (eti) sunulmayacak.
Tanrıça Belet-šeri’ye kuş sunulmayacak.
Tanrıça Ereš-ki-gal’a kuş ve inek sunulmayacak.”
(E.Dhorme.Les Religions de Babylonie....p.226)
Bundan sonra İsa, İblis tarafından denenmek
üzere Ruh aracılığıyla çöle götürüldü.
İsa (orada) kırk gün kırk gece oruç
tuttuktan sonra acıktı.
(Matta. 1: 12-13; Luk. 4: 1-13)
Kuran’da, “ırmaktan su içmeme imtihanı”yla ilgili silik bir anlatım, ölülerin ve canlı
kurbanların ırmaklara, kuyulara atıldığı daha eski bir döneme ait gibi görünüyor:
“Tâlût askerlerle beraber (cihad için) ayrılınca:
Biliniz ki Allah sizi bir ırmakla imtihan edecek. Kim ondan içerse benden değildir. Eliyle bir
avuç içen müstesna, kim ondan içmezse bendendir, dedi.
İçlerinden pek azı müstesna hepsi ırmaktan içtiler.
Tâlût ve iman edenler beraberce ırmağı geçince:
‘Bugün bizim Câlût'a ve askerlerine karşı koyacak hiç gücümüz yoktur’, dediler.
Allah'ın huzuruna varacaklarına inananlar: ‘Nice az sayıda bir birlik Allah'ın izniyle çok
sayıdaki birliği yenmiştir. Allah sabredenlerle beraberdir’, dediler. ”(Bakara suresi)
Tanrılar birleşerek,
“E-kur’a saldırmaya cüret eden,
Enlil’e karşı gelen ”
Aggade kentini lanet’lerken şöyle de demişlerdi:
“Boğazlanan öküz yerine kadınların boğazlansın,
Kesilen koyun yerine çocukların kesilsin,
Yoksul, ‘değerli çocuğu’nu sularda boğsun!
(Sümerler,s.93)
**
Eski toplumun,« kutsal tabut, kutsal kazan ve kap-kacak takımı »na ve bunların eski
toplumdaki fonksiyonlarına ilişkin bir ritüel anlatımına, farklı ‘Yaratılış’larla ilgili eski
versiyonlardan birisinde de rastlıyoruz.
Bu ilahide, Kutsal Kazan’daki ‘kaynar su’ ile çok ilgili bir tanrı olduğunu gördüğümüz Enki,
«Birinci ayın 7. ve(ya) 15. günü»nde, «Tanrı İgigi»ler arasından birisinin kurban edileceğini
ve Tanrıça Belet-İli’nin de (Nintu’nun da) «kil »i ( ?toprak’ı) kurban edilen «Tanrı İgigi»nin «
eti ve kanı ile yoğuracağını » anlatıyordu :
« Böylece, İnsan ile Tanrı’nın ittifaki kil’de (toprak’ta ?) oluşmuş » olacaktı.
Burada kullanılan « şekil verilmiş balçık » gibi motifsel kavramlara, Kuran’da da rastlamıştık.
Enki’nin bu açıklaması üzerine, törende hazır bulunan bütün Annunaki’ler,hep bir
ağızdan,bu kararı onaylamışlar ve « evet /amin » diye bağırmışlardı. Bundan sonra, Tanrılar
sofrası hazırlanmaya, davul’lar da çalmaya başlamıştı :
« Duyuldu davul sesleri,
Bir Ruh girdi (kurban edilecek) tanrı’nın şekline,
Haykırdı onun yaşam işaretini ,
İstiyordu ki,unutulmasın (anılarda)
kurban edilecek bu Tanrı !
Belet-İli karıştırıyordu kil’i( ?)
İttifak (akid) yapılsın,
İnsan ile Tanrı arasında diye.
Tükürdüler İgigi’ler bu kil’in üstüne
Büyük Tanrı’lar haline gelebilsinler diye »
Bu tür ilahilerde yer alan özel kavramları tek tek incelemek, eski toplumun gerçek ilişkilerinin
tanınması yanında, onların kutsal kitaplardaki izlerinin takip edilmesi için de faydalı olacak
ama biz şimdilik İgigi’lerin (bunlar ‘Kara’-‘Yer’le ilgili ‘hizmetkar tanrı’ özelliğindedirler
ama,eğer İgigi okunma tarzı doğru ise, kavramın kelime anlamı ‘göz+siyah= Toprağın
Gözü ?’ gibi görünüyor ; belki de sadece « Yer’in Elçileri,Kara Gözlemci, ‘kör göz’, ‘Gözü
kara’, ‘Cahil’ .. » diye algılamak en doğrusu olabilir,bunlarda din kitaplarının Agog-Magog,
Ecüc- Mecüc okumalarını da bulabiliyoruz) kendi aralarından birisi kurban edildiğinde, ‘kil’e
tükürme («les Igigu…. crachèrent sur l'argile ») davranışlarına anlam bulmaya çalışmak
gerekecektir.
İlahi anlatımında, İgigi’lerden birisi kurban edilmekte; Ateş-Güneş kült temsilcisi tanrılar olan
Annunaki’ler bu töreni sevinçle karşılamaktaydılar. ‘Yer’den,‘Kara’lar arasından bir ‘İgügü
tanrı’nın kutsal kazandaki parçaları olduğu anlaşılan ‘kil’e , eğer öteki İgigi’ler
‘tükürürlerse’,üst bir tanrı konuma geçeceklerdi.
Bu ritüelde, İgigi-Yecüc’ler, ‘kil’e, kilin olduğu kazana ‘tükürerek’, tanrı sofrasının yiyeceği
haline gelen kendilerinden birinin etini, kendi et’lerini, yemeyi red etme davranışını anlatmış
olmalılar. Belki, burada, tükürme davranışının temelinde, daha önceki biçimleriyle, eski iç
yamyamlık kurallarına dayanarak « kendi kurbanının » etinden önce yeme ve sonra da bu
davranıştan pişmanlığı, istiğfar’ı gösterme sembolizmini saptamak daha uygun olabilir.
Çünkü, ‘tükürmek’ ve ‘istiğfar’, oldukça kutsi davranışlar olarak, günümüze değin ulaşan
dinsel kategorilerdir.
Kurban edilmek üzere öldürülen erken dönemin kutsal varlıklarından Apsu’nun veya
Kingu’nun (kıral?) kan ve et’inden, değişik bazı organlarından Tiamat tarafından bir çok
‘yaratılış’ın gerçekleştirildiği ritüel anlatımlarında da ‘kil’ veya benzeri kavramlarla
karşılaşıyoruz. Bu kavramlar, ‘toprak’, ‘alüviyon’, ‘balçık-kil’ vb. olarak tercüme edildikleri
gibi, kömür tozu (poussier) veya toprak tozu, (poussière) vb. biçimlerde de tercüme
edilmektedir. Bunlar, muhtemelen, ‘kazan dibi’ çökeltileriyle ve ‘kavurucu ateş’in artığı
‘kül’lerle ilgili olan kavramlardı. Eski toplum,her yanından irin,kan akan cadı’sının eline
süpürge vermişse, herhalde, bir cadı’ya yaraşan en uygun işin,onun ‘yerleri süpürmesi’
olacağına hükmetmesinden değil, bu ‘cadı’ların, kurbanı yakan ateşin ve bizzat kurbanın
artıklarının temizlenmesi gerçek işlemiyle ilgilerinden ötürü olmalıydı.
Buraya eklemek gerekir ki, bayağı anlamıyla ‘Tükürük’ eğer dinsel alanda bir uygulama,
yasak veya gerek konusu olarak ele alınmış ise, Doğu nihilizminin düşünce tarzına aykırı
olarak, orada ‘toplumların temiz-pis’ olma vasıflarını değil, eski toplumun kendi kurbanlarıyla
olan bir ilişki biçiminin yansıtıcı davranışını keşfetmek gerekir.
Enuma Eliş’te de Marduk, öldürdüğü Tiamat’ın « tükürüğünü » alıyor, onlar ile bu kez «
bulutları ? » yaratıyordu. Yezidiliğin ‘tükürük’ yasağında, sunulan kurbanı ‘reddetmemek’,
kabul edip yemek davranışını, buna karşılık, kişiyi ‘istiğfar’a zorlayan ve bunu bir tapınım
biçimi olarak ele alan dinlerde, sunulan kurbanı reddedip yememek, eğer yemişler ise,
bundan vazgeçme tutumunu bulmak gerekecektir. Kutsal kişilerin salya-sümüklerine tapan ;
yüzüne tükürülünce yenilmeyeceğini anlayarak tanrıya hamdeden ; yüzüne tüküren
hocasında, şeyhinde ; Muhammed’in abdest suyu artığının içiminde, kurtuluş gören
insanların dayandığı geleneklerin gerisinde, eski toplumun, böylesine etkili, insan-tanrı
kurban eti, kanı ve onu yeme ile yememe davranış tepkilerinin sembolik anlatımları bulunur.
Matem Orucu= Yas Ayı
"Şehrullahi'l-Muharrem" olarak bilinen bu ay aynı zamanda Alevilerin matem ayı olarak
bilinir.
Bütün Aleviler için yas ayıdır. Aleviler, Muharrem ayında kimi yerlerde 10, kimi yerlerde de
12 gün oruç tutarlar. 10 Ekim 680'de Kerbela'da Yezit tarafından öldürülen İmam Hüseyin ve
71 kişi için tutulan oruç aslında bir yas ibadetidir ve İmam Hüseyin şahsında bütün
mazlumlara adanır.
ORUÇ SÜRESİNCE NELER YAPILMAZ?
-Su içilmez (Ancak hoşaf, ayran vb. sulu gıdalar alınabilir ama bardakla, tasla kafaya
dikilerek içilmez, kaşık kullanılarak içilir.)
-Çamaşır yıkanmaz.
-Tıraş olunmaz.
-Sigara, içki içilmez.
-Hayvan kesilmez, et yenilmez.
-Soğan-sarımsak-yumurta yenilmez
-Ağaç kesilmez.
-Böcek öldürülmez.
-Kokulu maddeler koklanmaz.
-Cinsel ilişki olmaz. (Oruç açıldıktan sonra da)
-Süslenilmez.
-Aynaya bakılmaz.
-Türkü söylenmez.
-Oyun oynanmaz.
-Düğün olmaz.
-Cem yapılmaz. (Cemlerin 48 Perşembe yapılmasının nedeni de budur)
- Kimi yörelerde oruç tuz yalayarak açılır.
ÇAĞDAŞ YAŞAMDA DEĞİŞEN GELENEKLER
Geleneksel kesimde hala Muharrem ayına özgü uygulamalar olarak varlığını koruyan
(banyo yapmama, tıraş olmama, aynaya bakmama, çamaşır yıkamama gibi) kimi pratiklerin
çağdaş yaşam içerisindeki uygulama zorluğu nedeni ile uygulamadan kaldırıldığı
görülmektedir.
SAHUR YAPILMAZ, İFTAR GÜNEŞE GÖRE AYARLANIR
Alevilerde sahur olmadığı gibi oruç açarken belirlenmiş bir iftar vakti de yoktur. Ne yenirse
gece yarısından önce yenir. Saat gece yarısını geçince niyet edilir ve vücut mühürlenir.
Aleviler oruç açarken top sesi, ezan sesi gibi işaretler beklemezler. Güneş batınca oruçlarını
açarlar. Kallavi iftar sofraları kurulmaz. Sofrada basit yiyecekler olur.
Yahudilikte oruç
Ta'anit,Yom Kippur
Yom Kippur, (İbranicesi: יום הכיפורים Kefaret Günü), Yahudilikte Yahudi Takvimi'nin ilk ayı
olan Tişri ayının 10. günü yaklaşık 26 saat boyunca tutulan büyük oruçtur.
Yahudiliğe göre bir insanın kaderi bir yıl önceki hâl ve hareketlerine göre yazılır. Bir yıl
boyunca iyi ve hayırlı işler işleyen kişilerin kaderi bir yıl sonra için iyi yazılır.
Yahudi Yılbaşısı olan Roşaşana ile Yom Kippur arasındaki 10 gün boyunca bir vicdan
muhasebesi yapılır ki buna İbranice teşuva (geriye dönme) denir. On gün boyunca, o yıl
içinde yapılan tüm hatalı davranışlar gözden geçirilir insanlara karşı yapılan haksızlıklar için
insanlardan özür dilenir ve helalleşilir. Yehova'ya (Tanrı) karşı işlenen suçlar için de tövbe
edilir. 9. günün akşamı güneş batmadan bir saat önce oruca başlanır. 26 saat aralıksız
sürecek olan oruç boyunca şunlar yasaktır:
Yemek yemek ve içmek
Yıkanmak
Parfüm sürünmek
Cinsel münasebette bulunmak
Çalışmak
Ateş yakmak
Sabah erkenden kalkıp Sinagog'a gidilir ve yaklaşık 12 saat boyunca Sinagog'da aralıksız
Yom Kippur için yapılan dualar, tövbeler ile vakit geçirilir. Güneşin batmasından yaklaşık 40
dakika sonra Tokea adı verilen kişi koç boynuzundan yapılmış bir boruyu (Şofar) çalarak
orucun bittiğini ilan eder. Bu oruç yaklaşık 25-25.5 saat sürer.
Şofar'ın çalınmasıyla birlikte tören sona erer ve Tanrı'nın insanların gelecek yıl için kaderini
yazdığına ve iyi kişileri hayat kitabına (Sefer Hayim) yazdığına inanılır.
***
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder