Hac, Kurban, Saç tıraşı, Kolye ve Av yasağı Arası İlişkiler
İslami inanç ve uygulamalar bakımından
-“Saç kesme yasağı”nın..
-“Kurban’ın gerdanlığı”nın..
-Kurban döneminde “av yasağı”nın...
sunulan hayvan kurbanlarla ve genel olarak “kurban ayinleriyle” ne tür ilişkileri olabilir?
Değişik çalışmalarımda ele aldığım bu ve benzeri konuları Diyanet Başkanlığı ve öteki İslami ilahiyatçılarımız , ne yazık ki sağlıksız geçiştirme metotlarıyla ele alıp güya “açıklamış” oluyorlar.
O halde bizim de, bunların gerçek ve sağlam bir 'açıklama' olup olmadığını adım adım incelememiz gerekecek.
***
İslami inanç ve uygulamalar bakımından “Saç kesme yasağı”nın sunulan kurban hayvanla ne tür bir ilgisi olabilir?
Kuran’da şunları okuyoruz:
“Haccı ve Umreyi Allah için ifa edin; fakat yapmaktan alıkonursanız gücünüzün yeteceği bir kurban kesin ve kurban kesilinceye kadar başlarınızı traş etmeyin…”
“Bu kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin…”
***
Bir Kurban ayininde, kurban edilecek hayvanın “gerdanlıkları” kavramı neyi ifade etmekte ve İslami imanda neden bu kadar önem taşımaktadır?
Kuran’da şöyle yazıyor:
“Allah'ın (koyduğu din) nişanelerine*, haram aya, hac kurbanına, (bu kurbanlıklara takılı) gerdanlıklara* ve de Rab'lerinden bol nimet ve hoşnutluk isteyerek Kâ'be'ye gelenlere sakın saygısızlık etmeyin.
Allah, Kâbe'yi, o Beytu'l-Harâm'ı bütün insanlık için bir sembol kıldı; ve [aynı şekilde] kutsal [hac] ayı ve boyunlarında takı olan kurbanlıklar, Allah'ın göklerde ve yerde olan her şeyden haberdar olduğunu ve Allah'ın her şeyin tam bilgisine sahip bulunduğunu size anlatmayı amaçla[yan sembollerdi]r
Allah'ın koyduğu sembollere ve kutsal [Hac] ayına ve süslenmiş kurbanlıklara (*) ve Rablerinin lütuf ve rızasını isteyerek Beytu'l-Harâm'a koşanlara karşı saygısızlıkta bulunmayın; [ancak] hac göreviniz bittikten sonra (*) serbestçe avlanabilirsiniz.”
**
Kurbanın kurban edildiği yani ‘öldürüldüğü’ bir “dönem”de, özel olarak bir “avlanma yasağı” hükmü getirilmesinin arasında ne tür bir mantık ve sosyolojik ilişkisi bulunmaktadır ?
Eğer kişi, o sırada avlanarak bir hayvan öldürmüş ise, neden yeniden bir başka hayvan öldürerek (“kurban ederek!”) “günah”ının “fidye”sini ödemek zorundadır ?
Kuran’da şunları okuyoruz:
[[Ey iman edenler! İhramlı iken (karada) av hayvanı öldürmeyin.
Kim (ihramlı iken) onu kasten öldürürse (kendisine) bir ceza vardır. (Bu ceza), Kâ'be'ye hediye olarak varmak üzere, öldürdüğünün dengi olup, içinizden iki âdil kimsenin takdir edeceği bir kurbanlık hayvan; veya yoksulları yedirmek suretiyle keffaret; yahut onun dengi oruç tutmaktır.
İhramdan çıktığınızda (isterseniz) avlanın*. ]]
***
Onlar, "Allah, ateşin yiyeceği bir kurban getirmedikçe hiçbir peygambere inanmamamızı emretti" dediler.*
"Allah, yakılarak sunulan bir kurban * getirmedikçe, hiçbir elçiye inanmamamızı bize emretmiştir" iddiasında bulunanlara gelince, [Ey Peygamber, onlara] de ki: "Benden önce de peygamberler size hakikatin tüm kanıtlarını ve o hakkında konuştuğunuzu getirmişlerdi: Peki, söylediğinizde samimi idiyseniz neden onları katlettiniz?"
[Musa'nın] cevabı şu oldu: "O, bu kurbanın ekinleri sulamak veya toprağı sürmek için hiç koşulmamış, kusursuz, alacasız bir sığır olmasını istiyor". Onlar: "İşte, sonunda gerçeği bildirdin!" dediler; ve hemen (onu) kurban ettiler, halbuki neredeyse hiçbir şey yapmadan kalacaklardı.
***
Onlar, [haksız] bir iddia ile, “Şu hayvanlar ve tarla mahsulleri kutsaldır; bizim izin verdiklerimiz dışında hiç kimse onlardan yiyemez!” derler ve bazı tür hayvanların sırtına yük vurulmasının yasak [olduğunu ilan eder]ler; öyle hayvanlar var ki onlar üzerinde Allah’ın ismini telaffuz etmezler; [ve bu âdetlerin kaynağını] haksız yere O'na isnad ederler. [Ama] Allah, onları bütün bu mesnedsiz hayallerinden dolayı cezalandıracaktır.
De ki [ey Peygamber]: "Bana vahyedilenlerde leş veya akan kan veya iğrenç bir şey olan domuz eti, veya üzerinde Allah'tan başka bir ismin anıldığı günahkarca bir kurban dışında yenmesi yasak olan hiçbir şey görmüyorum. Ama kişi zaruret içindeyse -aç gözlüce saldırmadan ve zaruri ihtiyacını da aşmadan [yemiş] ise- [bilin ki] Rabbiniz çok bağışlayıcıdır, rahmet kaynağıdır".
***
Diyanet’in 'Kurban' Kavrayışı..
Resmi, merkezi bir İslam yorumu oluşturma işiyle meşgul olan Diyanet’in Kurban’la ilgili açıklama ve yorumlarının Kuran’la karşılaştırılması ilginç sonuçlar ortaya koyuyor.
Günümüzde, bir dizi noktada var olan yorum farkları, bir dinin, o yazılı olarak ortaya konmuş bile olsa, zamanla değişik anlam ve uygulamalar yönünde gelişmiş olduğunu gösteriyor ve dolayısıyla tarihteki sözel ve ilahisel eski erken dönem dini inançların da zamanla dönüşerek günümüze ulaşmış olduğunu saptanmasına bir örnek oluşturuyor.
Öte yandan görüyoruz ki, ‘akıl dini’ noktasında, Papa ile ‘hangimizin dini daha çok akıl’a dayanıyor düzeyinde bir tartışmaya giren Diyanet,akıl gerektiren noktaları daima sessizce geçiştirme yolunu tutuyor..
“Saç kesme yasağı” ile “Kurban ve-ya hac” arasındaki bağ nedir?
Bir elinde bıçakla kurban boğazlamaya hazırlanırken, aynı sırada “av yasağı” ‘merhameti’nin, ‘manasını allah’ın bildiği’, fakat bizim de akıl bakımından biraz sebeplenmek istedigimiz o ‘derin, ulvi’ kaynakları nedir?
Bunlar ile eski toplumun örgütlenişi, totem (hayvan) tanrıları arasında bir bağ var mıdır?
Diyanet, “tanrı elçiliğini” bırakıp da, toplum elçiliği yapmak istiyorsa, uydurma yorumlar yerine, tarihsel, toplumsal alandaki yanıtlara yönelse ki bu onun yapısına aykırı, daha yararlı bir iş yapmış olur...
Fakat herhalde ,bunları da bizim yerine getirmemizden başka bir seçenek, pek görünmüyor.
--
http://
---http://
İslami inanç ve uygulamalar bakımından
-“Saç kesme yasağı”nın..
-“Kurban’ın gerdanlığı”nın..
-Kurban döneminde “av yasağı”nın...
sunulan hayvan kurbanlarla ve genel olarak “kurban ayinleriyle” ne tür ilişkileri olabilir?
Değişik çalışmalarımda ele aldığım bu ve benzeri konuları Diyanet Başkanlığı ve öteki İslami ilahiyatçılarımız , ne yazık ki sağlıksız geçiştirme metotlarıyla ele alıp güya “açıklamış” oluyorlar.
O halde bizim de, bunların gerçek ve sağlam bir 'açıklama' olup olmadığını adım adım incelememiz gerekecek.
***
İslami inanç ve uygulamalar bakımından “Saç kesme yasağı”nın sunulan kurban hayvanla ne tür bir ilgisi olabilir?
Kuran’da şunları okuyoruz:
“Haccı ve Umreyi Allah için ifa edin; fakat yapmaktan alıkonursanız gücünüzün yeteceği bir kurban kesin ve kurban kesilinceye kadar başlarınızı traş etmeyin…”
“Bu kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin…”
***
Bir Kurban ayininde, kurban edilecek hayvanın “gerdanlıkları” kavramı neyi ifade etmekte ve İslami imanda neden bu kadar önem taşımaktadır?
Kuran’da şöyle yazıyor:
“Allah'ın (koyduğu din) nişanelerine*, haram aya, hac kurbanına, (bu kurbanlıklara takılı) gerdanlıklara* ve de Rab'lerinden bol nimet ve hoşnutluk isteyerek Kâ'be'ye gelenlere sakın saygısızlık etmeyin.
Allah, Kâbe'yi, o Beytu'l-Harâm'ı bütün insanlık için bir sembol kıldı; ve [aynı şekilde] kutsal [hac] ayı ve boyunlarında takı olan kurbanlıklar, Allah'ın göklerde ve yerde olan her şeyden haberdar olduğunu ve Allah'ın her şeyin tam bilgisine sahip bulunduğunu size anlatmayı amaçla[yan sembollerdi]r
Allah'ın koyduğu sembollere ve kutsal [Hac] ayına ve süslenmiş kurbanlıklara (*) ve Rablerinin lütuf ve rızasını isteyerek Beytu'l-Harâm'a koşanlara karşı saygısızlıkta bulunmayın; [ancak] hac göreviniz bittikten sonra (*) serbestçe avlanabilirsiniz.”
**
Kurbanın kurban edildiği yani ‘öldürüldüğü’ bir “dönem”de, özel olarak bir “avlanma yasağı” hükmü getirilmesinin arasında ne tür bir mantık ve sosyolojik ilişkisi bulunmaktadır ?
Eğer kişi, o sırada avlanarak bir hayvan öldürmüş ise, neden yeniden bir başka hayvan öldürerek (“kurban ederek!”) “günah”ının “fidye”sini ödemek zorundadır ?
Kuran’da şunları okuyoruz:
[[Ey iman edenler! İhramlı iken (karada) av hayvanı öldürmeyin.
Kim (ihramlı iken) onu kasten öldürürse (kendisine) bir ceza vardır. (Bu ceza), Kâ'be'ye hediye olarak varmak üzere, öldürdüğünün dengi olup, içinizden iki âdil kimsenin takdir edeceği bir kurbanlık hayvan; veya yoksulları yedirmek suretiyle keffaret; yahut onun dengi oruç tutmaktır.
İhramdan çıktığınızda (isterseniz) avlanın*. ]]
***
Onlar, "Allah, ateşin yiyeceği bir kurban getirmedikçe hiçbir peygambere inanmamamızı emretti" dediler.*
"Allah, yakılarak sunulan bir kurban * getirmedikçe, hiçbir elçiye inanmamamızı bize emretmiştir" iddiasında bulunanlara gelince, [Ey Peygamber, onlara] de ki: "Benden önce de peygamberler size hakikatin tüm kanıtlarını ve o hakkında konuştuğunuzu getirmişlerdi: Peki, söylediğinizde samimi idiyseniz neden onları katlettiniz?"
[Musa'nın] cevabı şu oldu: "O, bu kurbanın ekinleri sulamak veya toprağı sürmek için hiç koşulmamış, kusursuz, alacasız bir sığır olmasını istiyor". Onlar: "İşte, sonunda gerçeği bildirdin!" dediler; ve hemen (onu) kurban ettiler, halbuki neredeyse hiçbir şey yapmadan kalacaklardı.
***
Onlar, [haksız] bir iddia ile, “Şu hayvanlar ve tarla mahsulleri kutsaldır; bizim izin verdiklerimiz dışında hiç kimse onlardan yiyemez!” derler ve bazı tür hayvanların sırtına yük vurulmasının yasak [olduğunu ilan eder]ler; öyle hayvanlar var ki onlar üzerinde Allah’ın ismini telaffuz etmezler; [ve bu âdetlerin kaynağını] haksız yere O'na isnad ederler. [Ama] Allah, onları bütün bu mesnedsiz hayallerinden dolayı cezalandıracaktır.
De ki [ey Peygamber]: "Bana vahyedilenlerde leş veya akan kan veya iğrenç bir şey olan domuz eti, veya üzerinde Allah'tan başka bir ismin anıldığı günahkarca bir kurban dışında yenmesi yasak olan hiçbir şey görmüyorum. Ama kişi zaruret içindeyse -aç gözlüce saldırmadan ve zaruri ihtiyacını da aşmadan [yemiş] ise- [bilin ki] Rabbiniz çok bağışlayıcıdır, rahmet kaynağıdır".
***
Diyanet’in 'Kurban' Kavrayışı..
Resmi, merkezi bir İslam yorumu oluşturma işiyle meşgul olan Diyanet’in Kurban’la ilgili açıklama ve yorumlarının Kuran’la karşılaştırılması ilginç sonuçlar ortaya koyuyor.
Günümüzde, bir dizi noktada var olan yorum farkları, bir dinin, o yazılı olarak ortaya konmuş bile olsa, zamanla değişik anlam ve uygulamalar yönünde gelişmiş olduğunu gösteriyor ve dolayısıyla tarihteki sözel ve ilahisel eski erken dönem dini inançların da zamanla dönüşerek günümüze ulaşmış olduğunu saptanmasına bir örnek oluşturuyor.
Öte yandan görüyoruz ki, ‘akıl dini’ noktasında, Papa ile ‘hangimizin dini daha çok akıl’a dayanıyor düzeyinde bir tartışmaya giren Diyanet,akıl gerektiren noktaları daima sessizce geçiştirme yolunu tutuyor..
“Saç kesme yasağı” ile “Kurban ve-ya hac” arasındaki bağ nedir?
Bir elinde bıçakla kurban boğazlamaya hazırlanırken, aynı sırada “av yasağı” ‘merhameti’nin, ‘manasını allah’ın bildiği’, fakat bizim de akıl bakımından biraz sebeplenmek istedigimiz o ‘derin, ulvi’ kaynakları nedir?
Bunlar ile eski toplumun örgütlenişi, totem (hayvan) tanrıları arasında bir bağ var mıdır?
Diyanet, “tanrı elçiliğini” bırakıp da, toplum elçiliği yapmak istiyorsa, uydurma yorumlar yerine, tarihsel, toplumsal alandaki yanıtlara yönelse ki bu onun yapısına aykırı, daha yararlı bir iş yapmış olur...
Fakat herhalde ,bunları da bizim yerine getirmemizden başka bir seçenek, pek görünmüyor.
--
http://
---http://
İslami Haccın Sıralaması ve anlamları şöyle imiş:
1- İhram
2- Arafat'ta vakfe...
3- Meş'ar-ül Haramda (Müzdelife) vakfe
4- Mina'da Son Cemre'yi taşlamak
5- Kurban kesmek
6- Saçı tıraş etmek, yahut kısaltmak
7- Hac tavafı
8- Tavaf namazı
9- Safay'la Merve arasında sa'y
10- Nisâ (kadınlar) tavafı
11- Nisâ tavafının namazı
12- Geceyi Mina'da geçirmek
13- Üç cemreyi taşlamak
Umre Taksirinden Hac İhramına Kadar
Temettü Umresinin amelleri bittikten sonra, ihram nedeniyle haram olan şeyler hacı adaylarına helal olur; fakat hac için ihrama girip Arafat"a(*) gidinceye kadar şu amellerden sakınmalıdırlar:
1- Mekke"den dışarı çıkmak (farz ihtiyat gereği)
2- Mufrede umresi yapmak
3- Saçı tıraş etmek
1- İhram
2- Arafat'ta vakfe...
3- Meş'ar-ül Haramda (Müzdelife) vakfe
4- Mina'da Son Cemre'yi taşlamak
5- Kurban kesmek
6- Saçı tıraş etmek, yahut kısaltmak
7- Hac tavafı
8- Tavaf namazı
9- Safay'la Merve arasında sa'y
10- Nisâ (kadınlar) tavafı
11- Nisâ tavafının namazı
12- Geceyi Mina'da geçirmek
13- Üç cemreyi taşlamak
Umre Taksirinden Hac İhramına Kadar
Temettü Umresinin amelleri bittikten sonra, ihram nedeniyle haram olan şeyler hacı adaylarına helal olur; fakat hac için ihrama girip Arafat"a(*) gidinceye kadar şu amellerden sakınmalıdırlar:
1- Mekke"den dışarı çıkmak (farz ihtiyat gereği)
2- Mufrede umresi yapmak
3- Saçı tıraş etmek
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder