Türkiye Bilimsel Ateistler Birliği

Su ve Ateşle Vaftizin Kaynakları

06.03.05

Nehir-su (Tanrısı) motifi, eski yazılı yasa hükümlerinde, suçlunun boğulduğu ve sanığın masumiyetinin anlaşıldığı bir kutsiyet ögesi biçimiyle kullanılmaktadır.

http://toplumvetarih.blogcu.com/su-ve-atesle-vaftizin-kaynaklari/2712641

***

Kurban ve İsa'nın vaftizi...

Ateş kültünün etkili olduğu bölgelerde, ateşten atlama, ateşte yürüme, ateş yeme, ateş söndürme gibi görenek kalıntıları, insan kurbanın ateşte kızartılarak yenildiği bir yamyamlık dönemine işaret eder. Bireyin ateşle arınması, ateşle vaftizi, böyle bir yamyamlık ve onu takip eden bireyi ateşe atarak kurban etme döneminin son derece soyutlanmış dini terimlerle anlatılmasından başka bir şey değildir. Hristiyanlıkta suçlunun ateşe atılarak yakılması, ölen bireyin cenazesinin ateşte yakılması geleneği de ateş kültü döneminden kalmadır.

Ateş kültü ve kurbanın ateşte kızartılması kuralı, ‘su’ merkezli kurban sunumunun karşıtı olarak Sümer başlangıç topluluklarından itibaren ayrıştırılmış görünüyor. Ateş ve su iki karşıt öğe olarak ayrıştırılmıştı. Anlaşılıyor ki ’Su’ ögesi, Apsu, bu topluluklarda ‘yer’in, Enki’nin himayesindeydi. Ateş kültü ise, Gök’le özdeşleştirilmişti. Enlil, ateş ve göklerin temsilcisi gibi algılanıyordu. Kuran’da Adem’in Yer’den, şeytan’ın Ateş’ten yaratıldığının düşünüldüğünü görmüştük.
...

Eski yazılı yasalarda ırmak, “Nehir” yani “Tatlı su” bir cezalandırma ve aklanma aracı olarak kullanılıyordu. Gılgamış, nehre atılmış ölüler görmüştü. İlyada’da Patraklos’un anısına Menderes Nehri’ne atılan canlı hayvan ve insanlar, kurban edilmişti. Enlil ve Enki’nin cinsel ilişki kurdukları genç kızlar, önce kutsal ‘saf ırmak’ta yıkanmış olmalıydılar. Bütün kutsal evlilik törenlerinden önce Tanrıça veya onun yerine geçen rahibe, kutsal yıkanma töreninden geçmek zorundaydı.

Su ile ‘arınma’ kutsal edimlerinde, fiziksel bir temizlenme söz konusu değildir. İslam’da da suyun bulunmaması halinde “toprakla abdest” alınması hükmü, hem eski Sümer geleneğinin toprak-su ikilisinin ilişkisine dayanmaktadır ve hem de abdest’in fiziksel temizlik olarak değil, su ile arınma, “vaftiz” olarak ortaya çıkmış olduğuna işaret etmektedir. (2)

İslam’da zemzem, Hristiyanlıkta vaftiz suyu, içme ve arınma özelliklerini barındırmaktadır. İlyada’da ziyaretçi, her şeyden önce evin erkek veya kadını tarafından bütünüyle yıkanmalıydı. Lut, melek misafirlerinin ayaklarını yıkamaya önem vermişti. Vatikan papası, TV’lere yansıdığı şekliyle, öteki rahiplerin ayaklarını kutsal su ile yıkayıp öpmüştü. ’Gelin-damat hamamı’, düğün öncesi arınmanın toplumsal göreneklerde devamı olarak da yaşamaktadır. Ortaya çıkış gerekçeleri bakımından ‘su’ burada, fiziki bir temizlik ögesi olarak ele alınamaz. Ölen bireyin, yakılacak bile olsa, soğuk, ılık veya kaynar su ile yıkanması kuralı, ölü yamyamlığının eski biçimlerini veriyor ise, abdest, vaftiz, ırmaklara ilişkin yasaklar, gelin –damat hamamları vb. de, bireyin suya atılma, suda öldürülme, ırmakta sembolik olarak ölme ediminin bir göstergesi olarak ele alınmalıdır. (3)

Su ile arınma, vaftiz, Mezopotamya eski toplumlarında o denli önemlidir ki ”baba-oğul-kutsal ruh” özelliklerini üzerinde toplamış İsa Mesih bile, peygamberlik veya Tanrılık özelliğini tam olarak, ancak Şeria nehrinde Yahya tarafından vaftiz edildikten sonra kazanabilmişti:

“Bu sırada İsa, Yahya tarafından vaftiz edilmek üzere Celile'den Şeria Irmağı'na, Yahya'nın yanına geldi.

Ne var ki Yahya, "Benim senin tarafından vaftiz edilmem gerekirken, sen mi bana geliyorsun?" diyerek O'na engel olmak istedi.

İsa ona şu karşılığı verdi:

"Şimdilik buna razı ol! Çünkü doğru olan her şeyi bu şekilde yerine getirmemiz gerekir. "

O zaman Yahya O'nun dediğine razı oldu.

İsa vaftiz olur olmaz sudan çıktı. O anda gökler açıldı ve İsa, Tanrı'nın Ruhu'nun güvercin gibi inip üzerine konduğunu gördü.

Göklerden gelen bir ses,

"Sevgili Oğlum budur, O'ndan hoşnudum" dedi. ”(Matta. 1: 9-11; Luk. 3: 21- 22)

İsa’nın nehirde vaftizi, peygamber-Tanrı olarak ‘müjde’yi duyurmak yolunda yerine getirilmesi gereken yükümdü. 40 günlük oruç dönemi ve şeytan tarafından denenmesinden sonra hemen ‘müjde’sini duyurma çalışmasına başlayacaktır. (4)

İsa’nın Şeria Nehri'nde vaftizi ile Ganj’da budist erkek ve kadınların vaftizi, aynı temel gerekçelere sahiptir: Bireyin su aracılığıyla, su kullanarak kurban edilme eyleminin sembolik yerine getirilişi..!

http://toplumvetarih.blogcu.com/su-ve-atesle-vaftizin-kaynaklari/2712641

Dört Çeşit Su Vaftizi!

Didache’den ilk Hristiyanların vaftiz konusunda tek bir yöntem değil de üç değişik yöntem kullandıklarını öğreniyoruz. Didache şöyle diyor:

“Birinci ve en çok kullanılan yöntem Yahudi geleneğinden gelen nehirde, gölde ya da denizde yani duran ya da hareket eden suya tamamen batırmak ve çıkarmak şeklindeydi.

İkinci yöntem ise eğer bunu yapamazsanız vaftiz olacak kişinin üzerinden su dökerek de vaftiz edebilirsiniz.

Eğer bunu da yapamıyorsanız elinize aldığınız suyu kişiye serperek de vaftiz edebilirsiniz.”

http://www.katolikkilisesi.com/apolojistikbabalar.html

21 Feb 2012, Jerusalem, Israel --- epa03115464

South American Christians in the Jordan River during a Baptism ceremony at the popular Baptism site at Yardenit, before the Jordan River exits into the Sea of Galilee, in northern Israel, 21 February 2012.

The site is a popular destination for Christians and Baptists who visit Israel and retrace the footsteps of Jesus Christ in the holy land.

EPA/ABIR SULTAN ---

***

Mideast Israel Palestinians Jordan River

FILE - In this Tuesday, April 14, 2009 file photo, an Orthodox Christian pilgrim immerses herself in a tub of water taken from the Jordan River after it was blessed during a baptism ceremony at Qasr-el Yahud near Jericho, in the West Bank, during Holy Week. The Israeli government and environmentalists are sparring over the safety of a baptism site on the Jordan River. The green group Friends of the Earth-Middle East says the site known as Qasr el-Yahud is unsafe for baptism because of the amount of sewage pumped into the famous river from Israel, the West Bank and Jordan.
(AP Photo/Bernat Armangue, File) AP

jordan3

Christian pilgrims dunk themselves in the Jordan River during a ceremony on the Jordanian side of the baptismal site known as Qasr el-Yahud near the West Bank city of Jericho January 18, 2011. Orthodox Christians flocked to the Jordan River to celebrate the feast of the Epiphany at the traditional site where it is believed John the Baptist baptised Jesus Christ.
REUTERS/Baz Ratner (JORDAN - Tags: RELIGION) REUTERS

http://www.facebook.com/media/set/...

Mideast Iraq

A young girl is seen before her baptism in the Tigris river during a celebration marking "Banja" or Creation Eid in central Baghdad, Iraq, Saturday, March 19, 2011. Iraqi Sabaean Mandeans --an ancient religious sect that views the Bible's John the Baptist as savior, submerge themselves in the Tigris in the annual five-day ritual.
(AP Photo/Maya Alleruzzo) AP

Sabian sect keeps the faith - USATODAY.com

www.usatoday.com

A baby is baptised during a mass baptism ceremony in Tbilisi

Greek Orthodox baptismal ceremony in the Jordan river

Soğuk Suda İsacı Vaftiz

YORK, ENGLAND - APRIL 07:

Archbishop of York Dr John Sentamu baptises a local church goer in a water tank during an Easter Saturday ceremony on April 7, 2012 in York, England. Baptism of adults by total immersion is a symbolic ritual signifying a believer's death to their old life and a re-birth in Christ. New Christians are baptised into the faith the day before Easter Sunday which celebrates the resurrection of Jesus, three days after his execution on the cross.
(Photo by Bethany Clarke/Getty Images) 2012 Getty Images

A Georgian Orthodox Church priest baptises a baby during a mass baptism ceremony at the Sameba Trinity cathedral in Tbilisi on January 19, 2011. AFP/Getty Images

PALESTINIANS-ISRAEL

An Ethiopian Orthodox Christian priest baptises a boy with water from the Jordan river during a ceremony at the baptismal site known as Qasr el-Yahud on the banks of the Jordan River near the West Bank city of Jericho January 19, 2012. Orthodox Christians flocked to the Jordan River on Thursday to celebrate the feast of the Epiphany at the traditional site where it is believed John the Baptist baptised Jesus Christ.
REUTERS/Ronen Zvulun (WEST BANK - Tags: RELIGION) REUTERS

jehowah.0803

080802 Duluth, Ga. (ALL CQ) Gary Poole, left, and Theophilus Cooper, both take turns to perform the baptism ceremony during the annual convention of Jehowah Witnesses at The Arena at Gwinnett Center Saturday, August 2, 2008. The annual convention is being hosted at The Arena over 3 successive weekends which will end August 24th.
Photo by Vino Wong / vwong@ajc.com AJC 2008

Mersin-Mut-Alahan manastırında haç biçimli vaftiz havuzu...

Ordu - Ünye - Aya Nikola Kilisesinden.... Yukarıdaki fotoğrafta görülen harabe Aya Nikola Kilisesinin vaftiz havuzudur. Kiliseden günümüze ancak bu kadarı ve adanın üzerinde birkaç yarım duvar ulaşmıştır. Yunanistan'dan gelen daha önce Ünye'den göç etmiş Rumlar burayı bilirler ve ziyaret ederler ve bu taşı öperler. Deniz zaman zaman çekilerek adaya yürüyerek geçişe izin verir. Adanın üzerinde kayda değer bir şey kalmamıştır.
http://toplumvetarih.blogcu.com/.../9315074

***

Ayasofya müze olduktan sonra 1943 yılında ilk kazılar başlayınca vaftizhane avlusunda da kazı çalışmasının yapıldığını ifade eden Dursun, ''Evliya Çelebi havuzdan bahsediyor. Hazreti İsa'nın bu büyük havuzda vaftiz edildiği iddia ediliyor, bir efsane ve halk söylemi olarak ki doğru değil. Havuz restorasyonlar sonucunda görülebiliyor artık'' diye konuştu.

Ayasofya'daki vaftizhanenin 1639 yılına Osmanlı döneminde yağ deposu olarak kullanıldığını daha sonra Sultan 1. Mustafa'nın ölümüyle türbeye dönüştürüldüğünü anlatan Dursun, Evliya Çelebi'nin bu türbede türbedarlık yaptığını, bu nedenle Seyahatnamesi'nde bu vaftizhane ve vaftiz teknesi hakkında bilgilerin bulunduğunu söyledi.

İSTANBUL'UN FETHİNDEN SONRA İLK KEZ GÖRÜLDÜ

2010 yılında yürütülen restorasyon çalışmaları kapsamında vaftizhane avlusunun elden geçirildiğini ve dünyada örneği olmayan tasarım özelliği bakımından vaftiz teknesinin ilk kez görücüye çıktığını bildiren Dursun, ''Bu havuz, ilk dönem Hristiyanlığında toplu vaftizlerde kullanılan, insanların içine bir merdivenden girip diğer merdivenden çıktığı bir vaftiz havuzudur. Başlarında ikonaların konulduğu bölümleri vardır, ancak büyük bir ihtimalle Latin istilası sırasında, Ayasofya'nın birçok kıymetli objesi çıkarıldığı gibi onlar da çıkarılmış. Herhalde bu vaftiz havuzunu, İstanbul'un fethinden sonra ilk kez biz tekrar görmüş oluyoruz. Çünkü Ayasofya cami olarak kullanılmaya başlandıktan sonra vaftiz havuzu hiç kullanılmadı'' dedi.

İLKBAHARDA TURİSTLERİN ZİYARETİNE AÇILACAK

Dursun, vaftiz havuzunun dıştan uzunluğunun 3,32 metre, dıştan genişliğinin 2,52 metre, içten derinliğinin 1,16 metre olduğunu söyledi. Haluk Dursun, dünyada bu tasarımda ve özellikte daha büyük bir vaftiz havuzunun bulunmadığını ifade etti. Vaftiz havuzunun ilkbahar aylarında ziyarete açılmasıyla ilgiyi artıracağını dile getiren Dursun, şunları kaydetti:

''Ayasofya'nın ziyaretçi sayısı 3 milyona doğru yükseliyor. Bu kadar çok ilginin Ayasofya'ya vereceği yoğunluktan dolayı da bir yönetici olarak kaygı duruyorum. Çünkü Ayasofya'nın mekanı çok dar. Müze olarak tasarlanan ve teşhire açık olan bir bölüm değil. Bu tür eserlerin çok sayıda insan tarafından gezilmesi, uzun vadede sorunlar yaratıyor.''

Dursun, ayrıca Ayasofya'nın Kandilli Deprem Araştırma Enstitüsü tarafından deprem izleme ve erken önlem alma açısından teknolojik araçlarla korunan bir müze olduğunu sözlerine ekledi.

***

2011 yılında Irak-Bağdat'ta ,Dicle nehrinin kıyısında nehirde arınma ritüeline katılan sabi-mandeenler...

Mideast Iraq Daily Life

Members of the Sabean Mandaeans, a pre-Christian sect that follow the teachings of John the Baptist, take part in a bathing ritual on the banks of the Tigris river in Baghdad, Iraq, Tuesday, July 19, 2011, to mark the new year which they celebrate as a five day holiday.

(AP Photo/Khalid Mohammed) AP

***

Nic554978

Iraqi Sabeans take part in a cleansing ritual in the Tigris River in Baghdad on March 17, 2011. The ancient religion follows the teachings of St. John the Baptist with moving water a focal point to all their rituals. Also known as Mandeans they consider the prophet Abraham as one of the founders of their faith.

AFP PHOTO/SABAH ARAR (Photo credit should read SABAH ARAR/AFP/Getty Images) 2011 AFP

***

Bağdat'ta Dicle nehrinde arınan Sabiler..

Avustralya-Sidney'de nehirde arınan Sabiler...

İran'da, Huzistan eyaletinde Karun nehri üzerinde bir kasabada, haftalık vaftiz ritüeli için hazırlanan Mandenler.

(Fotoğraf: Hasan Sarbakhshian)

http://www.abdolian.com/thoughts/?p=3939

Vaftizci Yahya'nın izinde..
Bir rahip nehirde bir kadını vaftiz ediyor..

                                 Vaftizci Yahya'nın Takipçileri
             Salem Şahili, İran Manden Derneği sekreteri, bir rahip...
              Karun nehri kıyısında vaftiz ritüeli için Yasemin hazırlıyor...

(Fotoğraf: Hasan Sarbakhshian)

Yeni evliler birbirlerinin parmaklarına Yaseminden halkalar geçiriyorlar.. (Fotoğraf: Hasan Sarbakhshian)

Yaşlı, yetişkin, çocuk... Herkes vaftiz oluyor...

İran- Huzistan eyaletindeki Ahvaz'da bir Sabi düğünü...

Manden topluluk lideri Cabber Tavusi (sağda), gelin ve damat için dua ediyor... Gelin ve damat bölme arkasında oturuyor.

(Fotoğraf: Hasan Sarbakhshian)

Sabi düğünü, sadece gelin ve damadı ilgilendiriyor ve dualar sadece yeni evlilere...

Sabi gelin ve damat kutsal sudan içiyorlar...

Düğün töreninde verilen hediye tabağı: Hurma, ekmek, bir tarak, sabun ve bazı madeni para-sikkeler....

Damat ve Gelinin "ilk gece" törenine katılan bu evli kadın, çocuğu olmasını diliyormuş...

http://www.abdolian.com/thoughts/?p=3939

As Old as Water Itself – the Mandaeans of Iran, followers of John the Baptist : To Be or N

Artık genç nesilden çok azı, Aramice yazılmış Manden dini metinlerini okuyabiliyor..

Ahvaz 'daki evlerinde Cabber Tavusi ve oğlu. (Fotoğraf: Hasan Sarbakhshian)

Mideast Iraq Daily Life

A Sabean cleric blesses a man in Baghdad, Iraq, Tuesday, July 19, 2011. Sabean Mandaeans, a pre-Christian sect that follow the teachings of John the Baptist, are marking the new year which they celebrate as a five day holiday.
(AP Photo/Khalid Mohammed) AP

***

Bağdat yakınlarında Dicle Nehri. Mekan Irak ama gündem farklı bir dinin töreni. Erkekler kadınları Dicle Nehri’nde vaftiz ediyor. Sabistler, peygamber olarak Adem'i kabul ediyor. Dinlerinde Adem'den sonra gelen isim, Vaftizci Yahya. Su, bu dini grup için her şey. Bu nedenle, vaftiz olmanın ve her yıl vaftiz tazelemenin yanı sıra suda evleniyorlar ve ölenlerini son yolculuğuna Dicle Nehri kıyısında uğurluyorlar. Özellikle aşağı Mezopotamya'da yaşıyorlar ve sayıları 30-40 bini buluyor. Binlerce yıldır Irak'ta yaşayan bir topluluk olarak, farklı oldukları için farklılık içermeyen bir durumları da var. Saddam rejimi, bu insanlara da inançları uyarınca yaşama izni vermemiş. İnsan hakları kuruluşları binlerce Sabist’in Saddam döneminde katledildiğini savunuyor.

(AP/Karim Kadim)